0964 466 014
Ngành trí tuệ nhân tạo (AI): Học gì, Cơ hội nghề nghiệp, và top trường đào tạo
Bạn từng trò chuyện với chatbot, xem gợi ý phim trên Netflix hay dùng Face ID mở khóa điện thoại? Tất cả đều có bàn tay của trí tuệ nhân tạo. Không chỉ là xu hướng, ngành trí tuệ nhân tạo đang trở thành lựa chọn học tập và nghề nghiệp hàng đầu cho những ai yêu công nghệ và muốn tạo dấu ấn trong tương lai số. Vậy học AI có gì thú vị và nên bắt đầu từ đâu? Cùng SNA tìm hiểu trong bài viết sau.
>>> Có thể bạn quan tâm:
- 10 bước hướng nghiệp cho học sinh THPT đơn giản, hiệu quả
- Top các ngành, nghề hot, triển vọng trong tương lai nên biết
- Những điều kiện đi du học mà phụ huynh, học sinh cần biết
- Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) là gì?
- Ngành Trí tuệ nhân tạo học những gì? Các chuyên ngành AI
- Các môn học chính trong ngành Trí tuệ nhân tạo
- Để có thể theo được ngành AI, cần có những yếu tố/ tố chất gì?
- Không ngừng tò mò và yêu thích sự sáng tạo
- Khả năng “hiểu sâu” dữ liệu
- Kiên trì và nỗ lực không ngừng
- Khả năng học hỏi nhanh
- Cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên học ngành Trí tuệ nhân tạo
- Danh sách các trường đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo trong và ngoài nước
- 5 trường đại học đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo chất lượng TP.HCM và Hà Nội
- Top các trường đại học thế giới đào tạo ngành trí tuệ nhân tạo
- Một số câu hỏi thường gặp
- Mức lương ngành Trí tuệ nhân tạo là bao nhiêu?
- Học ngành Trí tuệ nhân tạo ra làm gì
- Học ngành AI cần giỏi môn gì?
- Có thể học AI từ cấp 3 không?
Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) là gì?
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một lĩnh vực trong khoa học máy tính nghiên cứu và phát triển các hệ thống máy tính có khả năng thực hiện những nhiệm vụ trí tuệ mà thường chỉ con người mới làm được. Những nhiệm vụ này bao gồm học tập, suy luận, giải quyết vấn đề, nhận diện, và ra quyết định.
Hiện nay, AI đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, ví dụ như:
- Y tế: AI giúp phân tích ảnh y khoa, chẩn đoán bệnh, dự đoán xu hướng bệnh tật.
- Tài chính: Hệ thống AI được sử dụng trong phân tích dữ liệu tài chính, dự đoán thị trường, phát hiện gian lận.
- Giáo dục: Các ứng dụng AI hỗ trợ học tập cá nhân hóa.
- Vận tải: Xe tự lái và các hệ thống hỗ trợ giao thông thông minh.
Nhờ vào khả năng học hỏi và cải thiện từ dữ liệu, AI ngày càng trở nên thông minh và hữu ích trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
>>> Tham khảo thêm:
- Giáo dục STEM: Khái niệm, mục tiêu, cách triển khai, phân biệt với STEAM
- Homeschooling là gì? Có phù hợp với con bạn không?
Ngành Trí tuệ nhân tạo học những gì? Các chuyên ngành AI
Khi theo học ngành AI, sinh viên sẽ được đào tạo về các kiến thức cơ bản trong khoa học máy tính, sau đó chuyên sâu vào các mảng khác nhau của AI, bao gồm:
- Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP): Giúp máy tính hiểu và tương tác với ngôn ngữ con người, ví dụ như chatbots, trợ lý ảo như Siri và Alexa.
- Thị giác máy tính (Computer Vision): Cho phép máy tính nhận diện và phân tích hình ảnh hoặc video, ứng dụng trong nhận diện khuôn mặt, xe tự lái, an ninh.
- Học máy (Machine Learning): Tập trung vào việc tạo ra các thuật toán giúp máy tính học từ dữ liệu và cải thiện theo thời gian, ví dụ như các hệ thống khuyến nghị, dự đoán.
- Học sâu (Deep Learning): Một nhánh của học máy sử dụng mạng lưới nơ-ron nhân tạo để giải quyết các bài toán phức tạp như nhận dạng hình ảnh, tiếng nói, hay các chiến lược trò chơi.
- Robot học (Robotics): Liên quan đến việc thiết kế và phát triển các robot có khả năng tự động thực hiện nhiệm vụ.
Ngoài các chuyên ngành trên, AI còn bao gồm một lĩnh vực quan trọng là Khai phá dữ liệu (Data Mining), là kỹ thuật tìm kiếm thông tin tiềm ẩn trong những kho dữ liệu khổng lồ, hỗ trợ việc phân tích, dự đoán xu hướng và đưa ra các quyết định chiến lược.
Các môn học chính trong ngành Trí tuệ nhân tạo
Để theo học AI, sinh viên sẽ phải nắm vững các môn học nền tảng như:
- Toán học: Giải tích, đại số tuyến tính, thống kê để hiểu các mô hình toán học đằng sau thuật toán AI.
- Lập trình: Python và C/C++ là những ngôn ngữ lập trình chủ yếu dùng trong AI, giúp sinh viên xây dựng các hệ thống AI.
- Thuật toán và cấu trúc dữ liệu: Kiến thức cơ bản giúp xây dựng các hệ thống máy tính hiệu quả.
- Học máy và xử lý ngôn ngữ: Các khóa học chuyên sâu về học máy, học sâu, và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.
Những môn học này giúp sinh viên không chỉ nắm bắt lý thuyết mà còn phát triển kỹ năng thực hành, để có thể ứng dụng AI vào thực tế.
>>> Tham khảo thêm: Nên học ngôn ngữ nào? Top những ngôn ngữ nên học, triển vọng trong tương lai
Để có thể theo được ngành AI, cần có những yếu tố/ tố chất gì?
Ngành AI đòi hỏi sinh viên phải có một số tố chất nhất định để thành công trong quá trình học tập và nghiên cứu. Dưới đây là các tố chất quan trọng giúp bạn theo đuổi ngành học này.
Không ngừng tò mò và yêu thích sự sáng tạo
AI là một lĩnh vực đầy thử thách và sáng tạo. Bạn sẽ thường xuyên gặp phải các vấn đề chưa có lời giải hoặc những câu hỏi mới mà bạn cần phải nghiên cứu và tìm ra cách giải quyết. Sự tò mò và khả năng sáng tạo sẽ giúp bạn duy trì đam mê và tìm ra các giải pháp đột phá.
>>> Xem thêm: Tư duy sáng tạo: Khái niệm, ví dụ và cách rèn luyện kỹ năng
Khả năng “hiểu sâu” dữ liệu
Dữ liệu là yếu tố cốt lõi trong AI, và khả năng hiểu và phân tích dữ liệu một cách sâu sắc là một tố chất không thể thiếu. Bạn sẽ phải làm việc với dữ liệu khổng lồ, nhận diện các mô hình và xu hướng tiềm ẩn để đưa ra quyết định đúng đắn.
Kiên trì và nỗ lực không ngừng
AI không phải là một lĩnh vực dễ dàng. Các vấn đề nghiên cứu có thể vô cùng phức tạp và đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực liên tục. Bạn cần phải có khả năng vượt qua thất bại và thử nghiệm nhiều phương án khác nhau trước khi đạt được kết quả tốt.
Khả năng học hỏi nhanh
Công nghệ AI thay đổi nhanh chóng, vì vậy bạn cần có khả năng học hỏi và tiếp cận các xu hướng mới. Điều này đòi hỏi khả năng nắm bắt kiến thức mới nhanh chóng và hiệu quả.
>>> Xem thêm:
- Tư duy tích cực (Positive Thinking) là gì? Cách xây dựng thói quen tư duy tích cực cho trẻ
- Tài năng là gì? Làm thế nào để xác định và phát triển tài năng của học sinh
Cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên học ngành Trí tuệ nhân tạo
Ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên phổ biến và có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực trong xã hội. Đối với các sinh viên theo học ngành này, cơ hội nghề nghiệp rộng mở và đầy triển vọng. Sau khi tốt nghiệp, các bạn có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc hấp dẫn như:
- Nhà nghiên cứu AI (Artificial Intelligence Researcher): Đảm nhận vai trò nghiên cứu, phát triển các mô hình AI mới và ứng dụng chúng vào thực tế.
- Kỹ sư học máy (Machine Learning Engineer): Xây dựng và triển khai các mô hình học máy để giải quyết các vấn đề trong các ngành công nghiệp khác nhau.
- Kỹ sư dữ liệu lớn (Big Data Engineer): Phân tích và xử lý lượng dữ liệu khổng lồ, hỗ trợ các công ty trong việc đưa ra quyết định chiến lược.
- Chuyên gia xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP Specialist): Tạo ra các hệ thống có khả năng hiểu và tương tác bằng ngôn ngữ tự nhiên của con người.
- Kiến trúc sư AI (AI Architect): Thiết kế các kiến trúc hệ thống AI, đảm bảo sự hoạt động hiệu quả và tích hợp các công nghệ AI vào các sản phẩm và dịch vụ.
- Kỹ sư lập trình robot thông minh: Phát triển các giải pháp robot thông minh sử dụng AI trong các ngành như sản xuất, y tế, hoặc dịch vụ.
Ngoài ra, nhu cầu về nhân lực AI không chỉ tăng mạnh ở các công ty công nghệ mà còn mở rộng sang các ngành truyền thống. Ví dụ, các ngân hàng và công ty bảo hiểm cần chuyên viên AI để phát hiện gian lận, các công ty chăm sóc sức khỏe sử dụng AI để hỗ trợ chẩn đoán bệnh, và các tập đoàn sản xuất ứng dụng robot thông minh vào quá trình sản xuất.
Mức lương của các vị trí này rất hấp dẫn, đặc biệt là khi xét đến trình độ và kinh nghiệm của các kỹ sư AI. Trung bình, một kỹ sư AI tại Việt Nam có thể nhận lương từ vài ngàn đến chục ngàn USD mỗi tháng, tùy vào kinh nghiệm và vị trí làm việc.
Danh sách các trường đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo trong và ngoài nước
Với nhu cầu ngày càng tăng về nhân lực AI, nhiều trường đại học trên thế giới và tại Việt Nam đã đưa ngành AI vào chương trình đào tạo của mình. Dưới đây là danh sách các trường đại học đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo chất lượng tại Việt Nam và quốc tế.
5 trường đại học đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo chất lượng TP.HCM và Hà Nội
Dưới đây là danh sách các trường đại học đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo chất lượng tại Việt Nam.
Đại học Bách khoa Hà Nội
Đại học Bách Khoa Hà Nội là một trong những cái nôi đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo hàng đầu Việt Nam. Ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo của trường xét tuyển các khối A00, A01 và D01, với điểm chuẩn dao động từ 28 đến gần 29 điểm. Chương trình học chú trọng trang bị nền tảng Toán, Xác suất – Thống kê, Khoa học dữ liệu, cùng các môn chuyên sâu như Machine Learning, Deep Learning, Thị giác máy tính và Xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Sinh viên nên ôn luyện tốt Toán – Tin và lập trình Python để nắm vững nền tảng trước khi bước vào chương trình chính thức.
Điểm nổi bật của Bách Khoa Hà Nội là chương trình tiên tiến được triển khai từ sớm, đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm và phòng lab hiện đại. Sinh viên được tham gia nhiều dự án nghiên cứu hợp tác quốc tế và có cơ hội thực tập tại các tập đoàn lớn như Google, Facebook hay Amazon. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn học AI bài bản và hướng tới môi trường làm việc công nghệ cao trong tương lai.
Đại học Bách khoa TP.HCM
Đại học Bách Khoa TP.HCM cũng là lựa chọn hàng đầu cho những sinh viên đam mê Trí tuệ nhân tạo. Ngành Công nghệ Thông tin với chuyên sâu AI và Khoa học dữ liệu của trường xét tuyển chủ yếu các khối A00 và A01. Chương trình học tập trung vào lập trình Python, xử lý dữ liệu, học máy và các ứng dụng thực tế như IoT, nhận diện hình ảnh hay xử lý ngôn ngữ. Để theo học tốt, sinh viên nên ôn luyện các môn Toán – Lý – Tin, đồng thời rèn luyện kỹ năng lập trình và tư duy giải thuật.
HCMUT nổi bật nhờ môi trường học tập năng động, gắn liền với thực tiễn và nhiều dự án nghiên cứu công nghệ cao. Nhà trường thường xuyên hợp tác với doanh nghiệp lớn, mang đến cơ hội thực hành và thực tập hấp dẫn. Đây là địa chỉ tin cậy tại miền Nam dành cho những sinh viên muốn xây dựng nền tảng vững chắc về AI và dễ dàng tiếp cận các cơ hội nghề nghiệp sau khi ra trường.
Đại học FPT
Đại học FPT là một trong những trường tiên phong đào tạo chuyên ngành Trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam. Ngành học này xét tuyển theo khối A00, A01, D01 và có thêm hình thức xét học bạ hoặc điểm kỳ thi đánh giá năng lực. Chương trình của FPT được thiết kế theo hướng thực hành, tập trung vào các dự án ứng dụng AI trong xử lý hình ảnh, âm thanh, NLP và phân tích dữ liệu lớn. Sinh viên nên chuẩn bị kỹ các kiến thức lập trình và kỹ năng làm việc nhóm để thích nghi với môi trường học dự án.
Điểm nổi bật khi học AI tại FPT là sinh viên được thực hành ngay từ năm nhất, tham gia nhiều dự án thực tế và kết nối trực tiếp với các doanh nghiệp công nghệ. Trường hợp tác với các công ty lớn như FPT Software, NashTech, Viettel AI Lab, đồng thời có cơ hội chuyển tiếp sang các trường quốc tế. Đây là môi trường lý tưởng cho những bạn muốn phát triển kỹ năng thực chiến và định hướng nghề nghiệp toàn cầu.
Đại học RMIT
Đại học RMIT Việt Nam cung cấp chương trình Cử nhân Công nghệ Thông tin với lựa chọn chuyên ngành Trí tuệ nhân tạo. Trường xét tuyển dựa trên kết hợp điểm học bạ, chứng chỉ quốc tế và yêu cầu tiếng Anh, phù hợp với khối A00, A01 và D01 cho sinh viên Việt Nam. Chương trình học hoàn toàn bằng tiếng Anh, theo chuẩn quốc tế, tập trung vào Machine Learning, Deep Learning, Big Data và thực tập tại các công ty công nghệ. Sinh viên cần chuẩn bị nền tảng tiếng Anh tốt và kỹ năng lập trình để bắt nhịp với chương trình học.
RMIT nổi bật với môi trường học tập quốc tế, giảng viên nước ngoài giàu kinh nghiệm và cơ hội thực tập tại các tập đoàn công nghệ hàng đầu. Ngoài ra, sinh viên còn có cơ hội chuyển tiếp sang RMIT Melbourne hoặc các trường đối tác, mở ra con đường sự nghiệp toàn cầu trong lĩnh vực AI. Đây là lựa chọn phù hợp cho những bạn định hướng theo đuổi ngành công nghệ ở môi trường quốc tế.
Trường Đại Học Công Nghệ – Đại Học Quốc Gia Hà Nội
Trường Đại học Công nghệ xét tuyển ngành Công nghệ thông tin định hướng Trí tuệ nhân tạo theo các khối A00, A01, thông qua kỳ thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển thẳng hoặc đánh giá năng lực của ĐHQGHN. Ngành Trí tuệ Nhân tạo tại UET kết hợp chặt chẽ giữa khoa học máy tính, toán học và khoa học dữ liệu, trang bị nền tảng vững chắc để sinh viên dễ dàng phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao.
Trong quá trình học, sinh viên được hướng dẫn thực hành lập trình C++ và Python, làm quen với các thuật toán học máy, học sâu, xử lý dữ liệu lớn. Để đạt kết quả tốt, bạn nên ôn luyện Toán rời rạc, thống kê xác suất và giải các bài tập thuật toán thường xuyên. Điểm nổi bật của UET là đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, chương trình bài bản gắn với thực hành và nhiều cơ hội tham gia các dự án nghiên cứu công nghệ cao tại Hà Nội.
Top các trường đại học thế giới đào tạo ngành trí tuệ nhân tạo
Ngoài các trường tại Việt Nam, nhiều trường đại học hàng đầu thế giới cũng nổi bật trong việc đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo, bao gồm:
Đại học Stanford (Mỹ)
Stanford nổi tiếng là trung tâm nghiên cứu và đào tạo AI hàng đầu thế giới, với các chương trình cử nhân và sau đại học chuyên sâu về Khoa học máy tính, Học máy và Robotics. Sinh viên được học tại Stanford AI Lab (SAIL), trực tiếp tham gia nghiên cứu cùng các chuyên gia và dễ dàng kết nối với các tập đoàn công nghệ tại Silicon Valley. Đầu vào cạnh tranh với GPA trung bình 3.94, SAT khoảng 1540 cho bậc đại học và yêu cầu TOEFL 109 hoặc IELTS tương đương cho bậc cao học. Điểm nổi bật là sinh viên vừa được trang bị kiến thức lý thuyết vững chắc vừa có cơ hội thực hành qua các dự án thực tế và chương trình nghiên cứu mùa hè như Stanford AI4ALL.
Viện Công nghệ Massachusetts (MIT, Mỹ)
MIT đào tạo AI thông qua Schwarzman College of Computing và các phòng lab danh tiếng như CSAIL hay MIT-IBM Watson AI Lab, nơi sinh viên được học tập, nghiên cứu về Học máy, Robotics và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực. Điều kiện tuyển sinh khá khắt khe với GPA từ 3.5, TOEFL từ 90-109, IELTS từ 7.0 và thường yêu cầu thư giới thiệu, bài luận cá nhân. Điểm nổi bật của MIT là môi trường nghiên cứu liên ngành lâu đời, sinh viên vừa học lý thuyết vừa tham gia các dự án tầm quốc tế, góp phần định hình tương lai của AI và công nghệ toàn cầu.
Đại học Oxford (Anh)
Oxford đào tạo AI trong khuôn khổ Khoa Khoa học Máy tính với các chương trình Cử nhân và Thạc sĩ chuyên sâu về AI và Học máy, kết hợp lý thuyết và thực hành. Đầu vào yêu cầu học lực xuất sắc, IELTS tối thiểu 7.0 và thành tích học thuật nằm trong top đầu quốc gia. Điểm nổi bật là Oxford luôn nằm trong top các trường dẫn đầu về Khoa học máy tính và sở hữu các trung tâm nghiên cứu AI tầm cỡ quốc tế như Leverhulme Centre for the Future of Intelligence, tạo cơ hội cho sinh viên tham gia những dự án mang tính ảnh hưởng toàn cầu.
Đại học Cambridge (Anh)
Cambridge giảng dạy AI thông qua Khoa Khoa học Máy tính & Công nghệ với các chương trình sau đại học như MPhil hoặc MSc chuyên về Trí tuệ nhân tạo. Điều kiện tuyển sinh yêu cầu GPA cao, trình độ tiếng Anh xuất sắc và hồ sơ học thuật nổi bật. Điểm mạnh của Cambridge là bề dày nghiên cứu, môi trường học thuật liên ngành và các trung tâm nghiên cứu AI hàng đầu, giúp sinh viên vừa được trang bị nền tảng chuyên sâu vừa phát triển kỹ năng nghiên cứu chuyên nghiệp trong lĩnh vực AI.
Đại học Carnegie Mellon (Mỹ)
Carnegie Mellon là trường tiên phong mở ngành Cử nhân Trí tuệ nhân tạo từ năm 2018, đồng thời cung cấp nhiều chương trình thạc sĩ về Học máy, Robotics và Ngôn ngữ học tính toán. Trường yêu cầu GPA từ 3.0, TOEFL 100 hoặc IELTS 7.5 cho sinh viên quốc tế. Điểm nổi bật là CMU sở hữu đội ngũ giảng viên và cựu sinh viên đạt nhiều giải thưởng Turing danh giá, cùng môi trường nghiên cứu thực hành mạnh mẽ, giúp sinh viên phát triển kỹ năng chuyên môn và nhanh chóng tiếp cận các dự án AI thực tế.
Một số câu hỏi thường gặp
Dưới đây là giải đáp một số thắc mắc thường gặp về ngành trí tuệ nhân tạo.
Mức lương ngành Trí tuệ nhân tạo là bao nhiêu?
Mức lương trung bình cho chuyên gia AI ở Việt Nam hiện khoảng từ 1,500 – 3,000 USD/tháng với kỹ sư mới ra trường, và có thể lên 5,000 USD hoặc hơn với những người có vài năm kinh nghiệm tại các thành phố lớn. Tại các tập đoàn lớn như Google, Facebook, AWS thì lương còn cao hơn nữa.
Học ngành Trí tuệ nhân tạo ra làm gì
Ngoài các vị trí kỹ sư và nhà nghiên cứu AI, sinh viên còn có thể làm chuyên viên phân tích dữ liệu (Data Scientist), kỹ sư phát triển sản phẩm công nghệ (IoT, điện toán đám mây kết hợp AI), hoặc tham gia lĩnh vực tài chính (AI trong Fintech), y tế (AI trong Bioinformatics)… Ngành này rất đa dạng.
Học ngành AI cần giỏi môn gì?
Thường yêu cầu mạnh về Toán (đại số, xác suất), Vật lý (logic, tư duy) và Khoa học máy tính (lập trình). Ngoài ra, kỹ năng tiếng Anh tốt cũng rất cần để đọc nghiên cứu và làm việc với tài liệu quốc tế.
>>> Xem thêm: Tư duy sáng tạo: Khái niệm, ví dụ và cách rèn luyện kỹ năng
Có thể học AI từ cấp 3 không?
Hiện tại ở Việt Nam chưa phổ biến chương trình AI dành cho cấp 3. Tuy nhiên, học sinh yêu thích có thể trang bị kiến thức nền: học tốt toán, tin học, tham gia các khóa học lập trình cơ bản hoặc khoa học dữ liệu trực tuyến để chuẩn bị cho đại học.
Với tiềm năng phát triển vượt bậc và ứng dụng thực tiễn ngày càng rộng rãi, ngành trí tuệ nhân tạo đang mở ra cánh cửa nghề nghiệp hấp dẫn cho thế hệ trẻ. Dù không dễ chinh phục, nhưng với sự đam mê, nỗ lực học tập và định hướng đúng đắn tại SNA, bạn hoàn toàn có thể thành công trong lĩnh vực này. Hãy chuẩn bị hành trang thật tốt nếu muốn bắt đầu hành trình cùng AI từ hôm nay!
