Làm thế nào để giáo dục giới tính cho trẻ theo từng độ tuổi?

Giáo dục giới tính cho trẻ tại SNA

Giáo dục giới tính cho trẻ là một trong những nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục. Giáo dục giới tính không chỉ cung cấp cho trẻ những kiến thức về đặc điểm sinh lý cơ thể mà còn nâng cao ý thức bảo vệ bản thân, xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Thế nhưng, thực tế vẫn còn nhiều phụ huynh vẫn đang gặp khó khăn trong quá trình giáo dục giới tính cho con. Vì thế, bài viết này của SNA sẽ hướng dẫn cách giáo dục giới tính cho trẻ theo độ tuổi. 

>>> Tham khảo thêm:

TABLE OF CONTENT

Lợi ích khi giáo dục giới tính cho trẻ từ sớm, đúng cách

Giáo dục giới tính là quá trình cung cấp cho trẻ những kiến thức, kỹ năng và thái độ đúng đắn về giới tính, cơ thể, cảm xúc, các mối quan hệ, tình dục và sức khỏe sinh sản. Giáo dục giới tính cho trẻ từ sớm là nền tảng quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tâm lý, cảm xúc,… Việc cha mẹ quan tâm, đồng hành, giáo dục giới tính cho con sẽ mang lại nhiều lợi ích:

  • Hiểu rõ sự phát triển sinh lý của bản thân: Mỗi giới tính, cơ thể sẽ có những đặc điểm khác nhau. Khi bước vào giai đoạn dậy thì, cơ thể có rất nhiều sự thay đổi, chẳng hạn như bé gái xuất hiện kinh nguyệt và bé trai sẽ có hiện tượng mộng tinh. Giáo dục giới tính giúp các bé chuẩn bị tâm lý vững vàng hơn, không hoang mang, lo lắng hay sợ hãi trước sự thay đổi của cơ thể.
  • Bảo vệ bản thân, tránh xa tệ nạn: Đây chính là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của giáo dục giới tính. Trẻ sẽ ý thức được những bộ phận cần được bảo vệ, nhận biết những hành vi không phù hợp, tăng cường khả năng tự vệ, bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm.
  • Nhận thức được giá trị của bản thân: Khi được giáo dục giới tính toàn diện, trẻ sẽ có cái nhìn đúng đắn, lành mạnh về tình dục. Từ đó, trẻ biết cách xây dựng và duy trì những mối quan hệ tích cực, tránh xa cám dỗ. Không chỉ vậy, trẻ còn nhận thức rõ giá trị bản thân và trân trọng cơ thể mình.
  • Quan hệ tình dục an toàn, tránh mang thai ngoài ý muốn: Giáo dục về hậu quả khi quan hệ tình dục không an toàn, các biện pháp tránh thai cũng rất cần thiết khi giáo dục giới tính cho trẻ. Những kiến thức này giúp trẻ tránh được những rủi ro về bệnh truyền nhiễm và mang thai ngoài ý muốn.

>>> Xem thêm:

Môi trường giáo dục tại SNA
Giáo dục giới tính cho trẻ là tiền đề giúp trẻ phát triển toàn diện

Hướng dẫn các cách giáo dục giới tính cho trẻ

Giáo dục giới tính cho trẻ rất quan trọng nhưng cần được thực hiện đúng cách. Để đảm bảo tính hiệu quả, giáo dục giới tính nên được tiến hành theo từng giai đoạn phát triển của trẻ. Cụ thể: 

Giáo dục giới tính cho trẻ độ tuổi từ 0 – 3 tuổi

Từ 0 – 3 tuổi, trẻ chưa hiểu biết nhiều về giới tính nhưng là giai đoạn trẻ phát triển ngôn ngữ, vận động. Ở giai đoạn này, bố mẹ nên hướng dẫn trẻ gọi tên đúng các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả những bộ phận nhạy cảm. Bố mẹ cũng đừng quên nhấn mạnh đâu là bộ phận riêng tư, không được phô bày ra ngoài và không ai được chạm vào. Trẻ có quyền được nói không, phản kháng trước những hành vi động chạm từ người khác.

Giáo dục giới tính cho trẻ độ tuổi từ 4 – 6 tuổi

Từ 4 – 6 tuổi, trẻ tương tác với môi trường bên ngoài nhiều, vốn từ phong phú hơn, đồng thời trẻ có khả năng biểu đạt suy nghĩ, cảm xúc. Trẻ cũng bắt đầu tò mò về sự khác biệt giữa bạn nam và bạn nữ. Giáo dục giới tính cho trẻ ở giai đoạn này cần tập trung cho trẻ biết sự khác biệt giữa cơ thể nam và nữ, sự riêng tư của cơ thể, tôn trọng giới tính. Bố mẹ cũng nên kết hợp dạy cho trẻ những kỹ năng tự bảo vệ bản thân như: không theo người lạ, hét lên nếu ai đó cố chạm vào vùng kín, hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ,…

Giáo dục giới tính cho trẻ ngay từ nhỏ
Giáo dục giới tính cho trẻ phù hợp với từng độ tuổi phát triển

Giáo dục giới tính cho trẻ độ tuổi từ 7 – 9 tuổi

Trẻ trong độ tuổi từ 7 – 9 tuổi có tư duy nhanh nhạy hơn, bắt đầu tò mò về giới tính và các mối quan hệ. Đây cũng là giai đoạn cơ thể trẻ chuẩn bị bước sang giai đoạn dậy thì. Vì thế, bên cạnh những kiến thức cơ bản về sự khác biệt giới tính, giáo dục về quyền riêng tư, ba mẹ cũng nên giải thích về những thay đổi của cơ thể trong thời gian tới như xuất hiện lông vùng kín, thay đổi giọng nói và mọc râu ở bé trai, sự phát triển ngực và xuất hiện kinh nguyệt ở bé gái,… Đặc biệt, trẻ cần phân biệt được sự đụng chạm an toàn (từ bố mẹ, bác sĩ) và đụng chạm không an toàn (người lạ có hành vi không phù hợp).

Giáo dục giới tính cho trẻ từ ở độ tuổi dậy thì từ 10 – 18 tuổi

Từ 10 – 18 tuổi, trẻ sẽ bước vào giai đoạn dậy thì với những thay đổi mạnh mẽ về tâm, sinh lý. Ở giai đoạn này, nữ cần sẵn sàng tâm lý cho kỳ kinh nguyệt đầu tiên và nam cần hiểu về mộng tinh, xuất tinh. Độ tuổi này, trẻ cũng có thể sẽ có những rung động, yêu thích ai đó. Do đó, giáo dục giới tính cho trẻ cần tập trung nhiều vào vấn đề giáo dục sức khỏe sinh sản, quan hệ tình dục an toàn. Đồng thời, trẻ cần biết cách quản lý cảm xúc lành mạnh, nhận biết và tránh các hành vi xâm hại.

>>> Xem thêm: Tổng hợp 16+ kỹ năng thế kỷ 21 giúp học sinh trở thành công dân toàn cầu

Môi trường học tập lành mạnh, phát triển toàn diện về kiến thức và kỹ năng mềm cho học sinh SNA
Giai đoạn dậy thì, trẻ cần được quan tâm giáo dục giới tính toàn diện

Một số điều phụ huynh cần lưu ý trong quá trình giáo dục giới tính cho trẻ

Giáo dục giới tính cho trẻ không nên tạo áp lực mà cần thực hiện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên. Trong quá trình đó, bố mẹ cần lưu ý:

Tôn trọng và cởi mở với con trẻ

Môi trường giao tiếp cởi mở, được tôn trọng sẽ giúp trẻ tự tin chia sẻ, không ngại đặt câu hỏi về giới tính. Thay vì chỉ trích, đánh giá, bố mẹ hãy khuyến khích trẻ nói lên suy nghĩ, cảm xúc của mình với thái độ nhẹ nhàng. Đồng thời, bố mẹ cũng cần nghiêm túc lắng nghe và trả lời thắc mắc của trẻ một cách chân thành để trẻ không cảm thấy tự ti, xấu hổ.

Giáo dục trẻ về an toàn tình dục

Giáo dục giới tính cho trẻ về an toàn tình dục là điều cần thiết trong giai đoạn dậy thì. Trẻ cần phân biệt được ai là người đáng tin và đâu là hành vi xâm hại để biết cách bảo vệ chính mình. Bố mẹ cũng nên giúp trẻ biết những biện pháp tình dục an toàn để bảo vệ bản thân khỏi những bệnh lây qua đường tình dục và mang thai ngoài ý muốn.

Tạo môi trường giao tiếp an toàn, tích cực

Nhiều bố mẹ thường có tâm lý ngại ngùng, lảng tránh khi nói về vấn đề giới tính. Điều này khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, không dám chia sẻ và tìm kiếm những nguồn thông tin không đảm bảo. Vậy nên, bố mẹ hãy tạo một môi trường giao tiếp tích cực để trẻ thoải mái chia sẻ và luôn có cảm giác an toàn, tin tưởng.

Phụ huynh nên cởi mở nói chuyện cùng con về vấn đề giới tính
Bố mẹ nên thoải mái trò chuyện với con về vấn đề giới tính (Nguồn: Internet)

Giáo dục về quyền riêng tư

Giáo dục giới tính cho trẻ giúp trẻ nhận thức được cơ thể là của riêng mình, không ai được quyền đụng chạm nếu không được sự đồng ý. Nếu con cảm thấy không thoải mái, sợ hãi trước hành vi của ai đó, con hãy báo ngay với bố mẹ. Đây chính là kỹ năng quan trọng giúp con bảo vệ bản thân, nhất là trong bối cảnh xã hội phức tạp như hiện nay.

Học cách nhìn nhận sự thay đổi của cơ thể

Ở mỗi giai đoạn phát triển, trẻ sẽ có những thay đổi nhất định về tâm, sinh lý, rõ rệt nhất là giai đoạn dậy thì. Nếu không được bố mẹ giáo dục giới tính, trẻ có thể cảm thấy hoang mang, xấu hổ hoặc thậm chí hiểu sai về sự thay đổi của mình. Ngược lại, khi được trang bị những kiến thức đúng đắn, trẻ sẽ cảm thấy tự tin và chấp nhận sự thay đổi của cơ thể. 

Trang bị cho trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân

Ngoài những kiến thức về giới tính, bố mẹ cũng nên dạy cho trẻ những kỹ năng bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy hiểm. Trẻ cần biết cách nhận diện những hành vi xâm hại, mạnh dạn từ chối khi bị làm phiền, tìm kiếm sự giúp đỡ, chia sẻ với những người đáng tin cậy, không chia sẻ thông tin cá nhân cho người lạ, không gửi ảnh riêng tư cho bất kỳ ai,…

Tránh áp đặt định kiến giới

Khi giáo dục giới tính cho trẻ, thay vì áp đặt định kiến giới, bố mẹ nên hướng dẫn trẻ khám phá bản thân, phát triển cá tính, hình thành quan điểm riêng, phát triển tư duy độc lập,… Điều này sẽ giúp trẻ tự tin, có thái độ tích cực và cái nhìn cởi mở hơn với thể giới xung quanh.

Tôn trọng ý kiến của con và kiên nhẫn giải thích cho con hiểu
Bố mẹ nên tôn trọng con, tránh áp đặt suy nghĩ bản thân lên con cái (Nguồn: Internet)

Luôn cập nhật kiến thức từ các nguồn tin chính thống

Trong thời đại internet phát triển mạnh mẽ như hiện nay, trẻ có thể tiếp cận nhiều nguồn thông tin khác nhau về giới tính. Tuy nhiên, không phải nguồn nào cũng chính xác, phù hợp với độ tuổi. Chính vì vậy, bố mẹ cần định hướng cho con những nguồn thông tin chính thống, khoa học, phù hợp nhất.

Tham vấn ý kiến từ các chuyên gia tâm lý để giáo dục trẻ tốt hơn

Nếu bố mẹ không có nhiều kiến thức về về giáo dục giới tính cho trẻ, đừng ngại tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sâu rộng, các chuyên gia sẽ truyền đạt đầy đủ kiến thức về giới tính và có những định hướng đúng đắn cho trẻ.

>>> Tham khảo thêm:

SNA Nam Sài Gòn – Môi trường học tập tích cực giúp trẻ phát triển toàn diện

Tại Trường Quốc tế Bắc Mỹ – SNA Nam Sài Gòn, giáo dục giới tính không chỉ là một phần trong chương trình học, mà còn là trách nhiệm xuyên suốt trong quá trình đồng hành cùng sự trưởng thành của mỗi học sinh. Là một trong số ít trường quốc tế tại Việt Nam triển khai chương trình IB toàn phần, SNA mang đến môi trường học tập an toàn, khai phóng và toàn diện – nơi trẻ không chỉ phát triển trí tuệ, mà còn được nuôi dưỡng về cảm xúc, nhân cách và kỹ năng sống.

Nhà trường hiểu rằng để giáo dục giới tính hiệu quả, điều quan trọng trước hết là trẻ phải cảm thấy an toàn và được lắng nghe. Đó cũng là lý do vì sao chính sách Bảo vệ học sinh (Safeguarding) được đặt làm nền tảng trong mọi hoạt động tại SNA. Tất cả học sinh đều có quyền được bảo vệ khỏi những hành vi hay hoàn cảnh có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thể chất và tinh thần của các em.

Toàn bộ giáo viên, nhân viên làm việc tại trường đều phải được kiểm tra lý lịch tư pháp đầy đủ theo quy định pháp luật Việt Nam. Mọi cá nhân ra vào khuôn viên trường đều được kiểm soát và ghi nhận danh tính bởi đội ngũ bảo vệ chuyên trách. Trong trường hợp phụ huynh nhờ người thân đến đón học sinh, thông tin phải được báo trước và xác minh rõ ràng với nhà trường để đảm bảo việc bàn giao diễn ra an toàn tuyệt đối.

Bên cạnh đó, SNA chủ động phối hợp chặt chẽ với phụ huynh và các chuyên gia tâm lý trong quá trình hỗ trợ học sinh, đặc biệt là những em ở độ tuổi nhạy cảm như dậy thì. Nhà trường cũng chú trọng đến các nhóm học sinh dễ bị tổn thương hơn, như trẻ có nhu cầu giáo dục đặc biệt, trẻ khuyết tật, hoặc đến từ các hoàn cảnh gia đình khác biệt – đảm bảo mọi em đều có quyền được bảo vệ, được giáo dục và được phát triển như nhau.

Đội ngũ chuyên gia hỗ trợ học sinh khi có vấn đề ở giai đoạn tuổi dậy thì
Các chuyên gia hỗ trợ tại SNA luôn nhiệt tình hỗ trợ, tư vấn các em

Giáo dục giới tính cho trẻ là một quá trình dài, liên tục và cần được bắt đầu ngay từ giai đoạn mầm non. Quá trình này đòi hỏi sự quan tâm, thấu hiểu, kiên nhẫn từ bố mẹ và sự đồng hành của nhà trường. Nếu phụ huynh đang tìm kiếm một môi trường học tập tốt nhất cho con, hãy liên hệ ngay với SNA để nhận được ưu đãi học phí lên đến 35% cho năm học mới 2025 – 2026.

Phụ huynh có thể tham khảo thêm: